Ważne jest, aby od już od urodzenia zadbać o prawidłowy rozwój uczuciowy dziecka poprzez zaspokajanie jego potrzeb emocjonalnych – potrzeby miłości, akceptacji, oparcia, przynależności oraz bezpieczeństwa.
W atmosferze spokoju i miłości rozwój uczuciowy dziecka będzie przebiegać bez zakłóceń, nie powodując jego nerwowości oraz innego rodzaju zaburzeń natury emocjonalnej.
Aby zadbać o prawidłowy rozwój społeczny swego dziecka, umożliwić należy mu częste kontakty z rówieśnikami, a także podejmowanie samodzielnych działań odpowiednich do wieku życia dziecka. Konieczne jest również stopniowe wdrażanie go do podejmowania stałych obowiązków domowych, np. utrzymanie porządku w swoim kąciku lub pokoju.
Wspomagając rozwój intelektualny dziecka należy pamiętać o tym, że jego myślenie w dużym stopniu uzależnione jest od mowy. Od najmłodszych lat warto więc rozmawiać z naszymi dziećmi, opowiadać im bajki, zadawać i odpowiadać na ich pytania. Rozumowanie dziecka ćwiczyć można doskonale poprzez np. układanie historyjek obrazkowych z wyodrębnianiem przyczyn i skutków.
Bardzo ważnym elementem dojrzałości szkolnej jest prawidłowy poziom rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych. Funkcje te można rozwijaćpoprzez odpowiednie zabawy.
Sprawność manualna niezbędna jest do nauki pisania. Brak prawidłowegonawyku trzymania ołówka, wykonywania linii poziomych, pionowych, ukośnych, uniemożliwia nabycie tej umiejętności.
Funkcję tę należy ćwiczyć od najmłodszych lat ucząc czynności samoobsługowych: mycia, ubierania się, zawiązywania sznurowadeł, zapinania guzików, zakręcania i odkręcania butelek itd.
Inne zabawy manualne które z powodzeniem mogą zainicjować mogą rodzice, to: nawlekanie koralików, ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu, lepienie z plasteliny, wydzieranie, wycinanie, malowanie farbami, rysowanie, wycinanie, odwzorowywanie, itd.
Należy pamiętać o pochwaleniu dziecka za wysiłek jaki włożyło w pracę, wyeksponować ją, aby zmotywować je do podejmowania kolejnych.
Orientacja przestrzenno – kierunkowa kształtuje się u dziecka przez wiele lat.Przed pójściem do szkoły powinno ono być zorientowane w kierunkach, oraz przestrzeni. Rozumie więc i stosuje pojęcia: nad, pod, obok, z tyłu, z przodu, wyżej, niżej, w środku, na prawo, na lewo.
Przyswajać można je w toku przykładowych zabaw:
– określanie położenia przedmiotów w pokoju, na stoliku;
– wykonywanie zadań według instrukcji słownej, np. “Stań na prawej nodze…”;
– rysowanie pod dyktando…
Percepcja wzrokowa czyli spostrzeganie wzrokowe jest również bardzo ważnąfunkcją warunkującą dobre przygotowanie dziecka do nauki szkolnej. Ściśle wiąże się z nią koordynacja wzrokowo – ruchowa, czyli umiejętność zharmonizowania pracy oka z ruchami całego ciała lub którejś z jego części.
Nauka liter, czytania i pisania wymaga od dziecka różnicowania skomplikowanych kształtów, porównywania ich oraz poprawnego odtwarzania. Zatem bardzo ważną rzeczą jest ćwiczyć w.w. funkcje zarówno w przedszkolu jak i w domu. Przykładowe ćwiczenia to:
– obrysowywanie, kopiowanie, wodzenie po śladzie;
– układanie elementów w całość;
– uzupełnianie brakującej części obrazka;
– poszukiwanie różnic i podobieństw w obrazkach;
– układanie według wzoru lub według własnego pomysłu
– łączenie kropek;
– kreślenie drogi w labiryncie.
Percepcja słuchowa to umiejętność wyodrębniania dźwięków, słów, sylab,głosek z wypowiedzianej mowy (analiza), oraz łączenia pojedynczych głosek, sylab w słowa lub w zdania (synteza).
Prawidłowa analiza i synteza słuchowa wyrazu i zdania stanowi niezbędny warunek do nabycia przez dziecko umiejętności czytania i pisania.
Funkcję tę można ćwiczyć już od najmłodszych lat w domu rodzinnym poprzez
– zabawę w nasłuchiwanie “Co się dzieje wokół nas?”;
– rozpoznawanie dźwięków z otoczenia;
– naśladowanie np. odgłosów zwierząt.
W późniejszym okresie bawić się można z dzieckiem w:
– kończenie rozpoczętych słów;
– wymyślanie słów na daną głoskę lub sylabę;
– poszukiwanie przedmiotów zaczynających się na daną głoskę;
– dzielenie wyrazów na sylaby i składanie ich w całość; odtwarzanie
prostego rytmu.
Opracowała: Małgorzata Klemens, pedagog PPP w Wołowie